Alerjik rinit, burun mukozasının inflamasyonu (iltihaplanması) sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu durum, çevresel alerjenlere (örneğin polen, toz akarları, küf sporları) maruz kalan kişilerde sık görülür. Alerjenlere maruz kaldığında, burun mukozası tahriş olur ve burun içindeki damarlar genişler, bu da burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, kaşıntı ve burun içinde sürekli bir şişliğe neden olur.

Alerjik rinitin belirtileri şunları içerebilir:

• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Hapşırma
• Burun içi kaşıntı
• Gözlerde kaşıntı ve sulanma
• Boğazda kaşıntı
• Öksürük
• Baş ağrısı (bazen)

Alerjik rinit, mevsimsel veya yıl boyu (perennial) olabilir. Mevsimsel alerjik rinit, belirli bir mevsimde (örneğin, bahar veya yaz aylarında) çevresel polenlere maruz kalındığında ortaya çıkar. Yıl boyu alerjik rinit ise ev tozu akarları, küf sporları veya evcil hayvan tüyleri gibi sürekli mevcut alerjenlere maruz kalındığında meydana gelir.

Tedavi seçenekleri arasında antihistaminikler, burun spreyleri, dekonjestanlar ve immünoterapi (alerji iğneleri) bulunur. Ayrıca, alerjenlere maruziyeti azaltmak için önlemler almak da sempt omları hafifletebilir. Alerjik rinitin şiddeti ve tedavi yaklaşımı kişiden kişiye değişebilir, bu nedenle bir çocuk alerji uzmanı danışmanlığında ilerlemek önemlidir.

Alerjik Rinit Neden Olur?

Alerjik rinit, çeşitli çevresel alerjenlere karşı vücudun aşırı duyarlılığı sonucu ortaya çıkar. Aşağıda alerjik rinitin nedenlerini açıklıyorum:

• Polenler: Çiçeklenme dönemlerinde havada bulunan polenler alerjik rinite yol açabilir. Bahar aylarında ağaç polenleri, yaz aylarında ot polenleri ve sonbaharda ise çimen polenleri en yaygın tetikleyicilerdir.
• Ev Tozu Akarları: Bu mikroskobik organizmalar, ev tozunun bir bileşeni olarak bulunur ve alerjik reaksiyonlara neden olabilirler. Özellikle yatak, yastık, ve halı gibi ev eşyalarında yaşarlar.
• Küf Sporları: Küf mantarları nemli ortamlarda büyür ve sporlarını havaya salar. Bu sporlar alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
• Evcil Hayvan Tüyleri: Kediler, köpekler ve diğer evcil hayvanların tüyleri ve derisi alerjik rinit tetikleyicileri olabilir. Bu alerjenler, evde veya diğer kapalı alanlarda bulunurlar.
• İç Mekan Alerjenler: Sigara dumanı, parfümler, temizlik ürünleri gibi iç mekan irritanlar da alerjik riniti tetikleyebilir.

Alerjik rinit, bu alerjenlere maruz kalan kişilerin bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Alerjenle temas sonucu bağışıklık sistemi antikorlar üretir ve histamin gibi kimyasallar salgılar. Bu kimyasallar, burun mukozasının iltihaplanmasına ve belirtilerin (burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı vb.) ortaya çıkmasına neden olur.

Alerjik rinitin tedavisi, alerjenlerden kaçınma, antihistaminikler, burun spreyleri ve immünoterapi (alerji iğneleri) gibi yöntemleri içerebilir. Tedavi yaklaşımı, semptomların şiddeti ve kişinin spesifik alerjenlere duyarlılığına bağlı olarak değişebilir.

Alerjik Rinite Hangi Doktor Bakar?

Alerjik rinit (alerjik burun iltihabı) teşhisi ve tedavisi için birkaç farklı sağlık profesyoneli yardımcı olabilir. İşte alerjik rinit tedavisine katkı sağlayan sağlık uzmanları:

• Pediatrik Alerji ve İmmünoloji Uzmanı (Çocuk Alerji Uzmanı): Özellikle çocuklarda alerjik rinitin teşhisi ve yönetimi için çocuk alerji uzmanlarına başvurulabilir.
• Kulak Burun Boğaz (KBB) Uzmanı: Burunla ilgili sorunları teşhis etme ve tedavi etme konusunda uzmanlaşmış bir KBB uzmanı, alerjik rinit tedavisine yardımcı olabilir.
• İç Hastalıkları Uzmanı: Alerjik riniti olan yetişkinler, iç hastalıkları uzmanlarına başvurabilirler, özellikle eşlik eden sağlık sorunlarını yönetmek için.
• Alerji ve İmmünoloji Uzmanı: Bu uzmanlar alerjik hastalıkların teşhisi, tedavisi ve uzun vadeli yönetimi konularında uzmandırlar. Alerjik rinit dahil bir dizi alerjik durumu tedavi edebilirler.
• Aile Hekimi (Pratisyen): Birinci basamak sağlık hizmeti sunan aile hekimleri, alerjik rinit semptomlarına sahip hastaları teşhis edebilir, başlangıç tedavileri önerebilir ve gerektiğinde uzmanlara yönlendirebilirler.

Alerjik rinit tedavisi, semptomların şiddetine, sıklığına ve kişinin özel ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri antihistaminikler, burun kortikosteroid spreyleri, dekonjestanlar ve immünoterapi (alerji iğneleri) gibi yöntemleri içerebilir. Tedavi planını belirlerken, bir sağlık profesyonelinin alerjik rinitin semptomlarını değerlendirmesi ve kişiselleştirilmiş bir yaklaşım oluşturması önemlidir.